Witam!
Chciałbym się w tym miejscu podzielić swoimi doświadczeniami i przemyśleniami w temacie pomiaru RTN w trudnych warunkach i chętnie usłyszałbym zdanie innych osób.
Na tym forum już wielokrotnie były podobne dyskusje, ale czas leci, a wraz z jego upływem przybywa doświadczenia i technologii. Trudne warunki do pomiaru GNSS to takie, gdzie mamy zasłonięty, mniej lub więcej, horyzont. Jeśli chodzi o przesłony typu bydynki - temat jest znany i dość prosty. Wiadomo, że budynki stojące blisko zasłaniają część horyzontu całkowicie, więc należy troche od nich odejść i od razu pomiar staje się możliwy i pewny. Osobnym zagadnienim, które nie jest tu zauważane - są odbicia i ugięcia fal radiowych emitowanych przez satelity. Niemniej jednak takie odbicia w zabudowaniach dotyczą poledyńczych satelitów, które są akurat w położeniu, że jakiś dach itp. - odbija ich fale. Odbiorniki zwykle dobrze z tym radzą i eliminują takie odstające obserwacje.
Większym problemem okazuje się być pomiar "pod drzewami" przez co rozumiem nie tylko to, że nad odbiornikiem mam konary, ale także pomiar wykonany na polu ale blisko ściany lasu a także w samym lesie - bo i tak czasem trzeba mierzyć. Ostatnio właśnie miałem taki przypadek: na bagnach, z dość rzadkim zagajniku olchowym (w wieku ok. 40 lat) trzeba było pomierzyć odszukany słup osnowy pomiarowej. Jak się tak rozejrzeć dookoła - to na wysokości ok. 15-20 stopni widać niebo, ze wszystkich stron jednak przesłonięte olchami. Załóżmy, że nie ma możliwości w miarę łatwego pomiaru tachimetrem z pewnej odległości, pozostaje więc RTN. Moje doświadczenie w takich warunkach, pod warunkiem złapania fixa, wygląda tak:
1. pomiar robię na 5 epok (sekund) minimum 4 razy, przekręcając tyczkę o 90 stopni - co ewentualnie zniweluje błąd libeli; czasem robię 8 takich pomiarów;
2. ponownie inicjalizuję odbiornik i powtarzam pkt 1 - kilka razy, np 3 (im więcej, tym lepiej); warto w celu złapania nowego fixa stawać za każdym razem w innym miejscu o 1 - kilka kroków od mierzonego punktu. Dobrze jest, jeśli jest pewna przerwa pomiędzy kolejnymi seriami pomiarów (sesjami po każdej inicjalizacji), nie musi być długa, choćby 1-2 minuty.
3. w raporcie oglądam wyniki, eliminuję obserwacje odstające pod jakimkolwiek względem (PDOP, Mp, XYH) z pozostałych wyliczam średnie współrzędne.
W większości przypadków ten sposób daje zadowalający wynik. Nie da się tej metody zastąpić np. jednym dłuższym pomiarem.
Zauważyłem, że PDOP często wychodzi w takich trudnych warunkach dobry, nawet poniżej 2. Ale on niewiele tu mówi, najważniejszym parametrem, na który trzeba patrzeć, jest błąd pomiaru Mp. W warunkach bardzo dobrych wynosi on poniżej 2 cm, w słabszych ok 3 cm. Jeżeli zaś przekracza 4 cm - trzeba już uważać. Ja do uśrednień w bardzo trudnych warunkach biorę tylko pomiary z Mp poniżej 10 cm.
Duży błąd Mp powstaje w opisanych przeze mnie warunkach wskutek odbić i ugięć fal na pniach drzew. Czasem te zjawiska potrafią całkowicie wypaczyć wynik pomiaru. Miałem ostatnio tak, że po jednej z kilku inicjalizacji odbiornika - uzyskałem 8 dość spójnych (do 5 cm) pomiarów różniących się jednak od tych z pozostałych inicjalizacji o 1,90 m! Dodam, że PDOP był w granicach 2,20-2,60, liczba satelitów 15-16, zaś Mp 8,4-9,3 cm. Pozostałe sesje miały podobne parametry, a jedynie Mp nieco niższy - ok. 6,5-8,0 cm. Ten przykład pokazuje, jak niebezpieczny jest jednokrotny (z jednej inicjalizacji) pomiar w trudnych warunkach, choćby trwał długo!
W załączeniu zdjęcia obrazujące warunki opisanego pomiaru, zrobione w kierunku północnym i południowym.