Adam Wójcik Napisał(a):
-------------------------------------------------------
> Witam.
>
> Moim zdaniem dotychczasowa dyskusja i niektóre
> Wasze stanowiska nie uwzględniają kilku istotnych
> kwestii. A mianowicie:
>
>
> I. Kwestia całkowitej odrębmości postępowania
> administracyjnego i sądowego.
>
> Postanowienie SN z 4.08.1999r. II CKN 548/98, OSNC
> 2000/2/40:
> <<
> (...) Nie należy do kompetencji sądu kontrola
> czynności dokonanych w fazie administracyjnego
> postępowania o rozgraniczenie.
> >>
>
> Orzeczenie SN z 19.02.1971r. III CRN 470/70, RPiE
> 1971/4:
> <<
> Sąd, któremu przekazano sprawę, nie jest
> uprawniony do oceny i kontroli czy postępowanie
> przed organem ds. geodezji toczyło się bez
> naruszenia przepisów ustawy. Z chwilą przekazania
> sprawy sądowi toczy się ona na nowo.
> >>
>
> Tak więc faza postępowania administracyjnego ma
> się nijak do fazy postępowania sądowego. To są
> zupełnie odrębne postępowania. W szczególności
> inne są zasady wszczęcia tych postępowań i ich
> prowadzenia. Trudno zatem wymagać od wójta gminy,
> aby w postępowaniu administracyjnym stosował
> zasady obowiązujące w postępowaniu sądowym.
>
>
> II. Kwestia sądowego postępowania
> rozgraniczeniowego procesowego i nieprocesowego.
>
> <<
> Cechą wspólną rozgraniczenia w procesie (obecnie
> art.36 PGiK) i w postępowaniu nieprocesowym
> (art.153 kc i ar.34 ust.3 PGiK) jest to, że
> własność decyduje o ustaleniu granic. Natomiast
> cechą rozróżniającą jest to, że art.36 PGiK
> eksponuje jako żadanie własność, a art.34 ust.3
> eksponuje jako żądanie granicę, własność zaś
> traktuje jako przesłankę. O tym, który z tych
> przepisów stosuje się w rozpatrywanej sprawie,
> rozstrzygają twierdzenia faktyczne, z nich bowiem
> wynika żądanie (za S. Rudnicki, Komentarz do
> Kodeksu Cywilnego, Księga druga. Wydawnictwo
> Prawnicze. Warszawa 1996, s.79).
> >>
>
> Nie może być zatem mowy o tym, że rozgraniczenie
> musi być poprzedzone fazą postępowania
> administracyjnego, jeżeli strona zwróci się do
> sądu w trybie art.36 PGiK. Subtelna różnica polega
> na tym, że strona do sądu nie powinna wnosić o
> rozgraniczenie, a np. o wydanie części
> nieruchomości.
>
>
> Sumując można stwierdzić, że mamy do czynienia z
> trzema rodzajami rozgraniczania nieruchomości, tj.
> przeprowadzanymi w postępowaniu:
> 1. administracyjnym;
> 2. sądowym nieprocesowym;
> 3. sądowym procesowym.
>
>
> Według mnie mieszanie ze sobą tych postępowań jest
> nieuzasadnione.
>
>
> Pozdrawiam, Adam Wójcik.


Witam.


Na poczatek orzeczenie SN:

--------------------------------------------------------------------
I CKN 723/98 Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna

z uzasadnienia:

"Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rozważania trzeba rozpocząć od przypomnienia, że rozgraniczenie nieruchomości - zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 1989 r. Nr 30 poz. 163 ze zm.) - ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów.

W braku sporu ustalenie przebiegu granic następuje w drodze decyzji administracyjnej (art. 33 ust. 1 powołanej ustawy) natomiast w razie sporu - bądź przez zawarcie ugody przed geodetą (art. 31 ust. 4 tej ustawy), bądź w wypadku niezawarcia takiej ugody, po przekazaniu sprawy sądowi - w drodze orzeczenia sądu lub ugody sądowej, w postępowaniu nieprocesowym (art. 34 ust. 2 i 3).

Niezależnie od wskazanych sposobów ustalenie przebiegu granic następuje w postępowaniu sądowym, bez poprzedzającej fazy postępowania administracyjnego, w trybie procesu lub postępowania nieprocesowego, w sytuacjach określonych w art. 36 Prawa geodezyjnego i kartograficznego.

Według tego przepisu sąd, przed którym toczy się sprawa o własność lub o wydanie nieruchomości albo jej części, jest właściwy również do przeprowadzenia rozgraniczenia, jeżeli ustalenie przebiegu granic jest potrzebne do rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy.

Kryteria odróżniające sprawy o własność lub o wydanie nieruchomości od spraw o rozgraniczenie wskazane zostały w orzecznictwie Sądu Najwyższego, dotyczącym wykładni art. 15 dekretu z dnia 13 września 1946 r. o rozgraniczeniu nieruchomości (Dz. U. 1946 r. Nr 53 poz. 298 ze zm.), które nie utraciło aktualności, gdyż art. 36 Prawa geodezyjnego i kartograficznego w swej treści nie różni się od art. 15 dekretu.

Zgodnie z tym orzecznictwem sprawą o rozgraniczenie jest sprawa, w której przyczyną konfliktu i istotą sporu jest przebieg granicy, natomiast kwestia własności gruntu przyległego do tej granicy stanowi przesłankę rozstrzygnięcia, czyli ma charakter wtórny, jeżeli ponadto sporny grunt z uwagi na swą powierzchnię, zwłaszcza w zestawieniu z powierzchnią całej nieruchomości, i swój kształt jest tematycznie związana z granicą (por. np. orzeczenia Sądu Najwyższego: postanowienie z dnia 31 sierpnia 1963 r. III CR 136/63 OSNCP 1964/10 poz. 203; uchwała z dnia 22 marca 1972 r. III CZP 13/72 OSNCP 1972/7-8 poz. 130; uchwała z dnia 24 czerwca 1988 r. III CZP 46/88 OSNCP 1989/10 poz. 157)."

--------------------------------------------------------------

Tak więc Sąd Najwyższy zdefiniował nam tutaj co to jest "sprawa o rozgraniczenie" w stadium sądowym postępowania rozgraniczeniowego.
Sprawa prowadzona na podstawie art. 36 Pr. geod. i kart. - NIE JEST ZATEM SPRAWĄ O ROZGRANICZENIE, bo tam rozgraniczenie granic występuje tylko w stosunku do potrzeb, jeśli nie ma potrzeby, nie ma rozgraniczenia.


Postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości toczy się przecież toczy się w dwóch stadiach (drugie stadium nie jest obowiązkowe):

1) administracyjnym (rozgraniczenia dokonuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta)

2) sądowym (w przypadku sporu granicznego)

-----------------------------------------------------------------------
Także drugie orzeczenie

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 10 grudnia 1997 r. II CKN 496/97

"Sąd odrzuci wniosek o rozgraniczenie także wówczas, gdy właściwy organ administracji, uznając za skuteczne oświadczenie woli o cofnięciu zgody na zawarcie ugody, umorzy postępowanie i przekaże sprawę do rozpoznania sądowi."


Z uzasadnienia:

" ...Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 1989 r. Nr 30 poz. 163 ze zm. (sprost. błędu) - Dz. U. 1989 r. Nr 43 poz. 241), podobnie jak uprzednio dekret z dnia 13 września 1946 r. o rozgraniczeniu nieruchomości (Dz. U. 1946 r. Nr 53 poz. 298 ze zm.) dzieli postępowanie w sprawie

na dwa etapy, administracyjny i sądowy.

Wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego przed sądem może nastąpić jednakże nie wcześniej niż po wyczerpaniu postępowania administracyjnego.

To wyczerpanie postępowania administracyjnego może się objawić skutkiem zarówno

pozytywnym:
ustaleniem przebiegu granicy w oparciu o dokumentację geodezyjną lub inne dowody, z powołaniem się na zgodne oświadczenie stron oraz
przez zawarcie ugody, jak i

negatywnym: odmowną decyzją władzy administracyjnej, umorzeniem postępowania lub przekazaniem sprawy do rozpoznania sądowi wobec braku zawarcia ugody.

W tym katalogu możliwych sposobów zakończenia postępowania rozgraniczeniowego przed organem administracyjnym zawarcie umowy przybiera postać szczególną, a to z tego względu, że ugodę poprzedza spór między właścicielami sąsiednich nieruchomości, przenoszony częstokroć na czas po zawarciu ugody z jednoczesnym dążeniem do zniweczenia jej skutków. Taka też sytuacja ma miejsce w sprawie niniejszej. Rodzi się w związku z tym pytanie, jakie znaczenie dla bytu ugody zawartej przed organem administracji ma oświadczenie woli złożone przez stronę tej ugody odwołujące jego zgodę na zawarcie tejże.

W postanowieniu z dnia 7 lipca 1981 r. I CR 225/81 (OSPiKA 1982/12 poz. 215), w analogicznym stanie faktycznym, Sąd Najwyższy wyraził stanowisko, że ugoda zawarta przed geodetą nie jest ugodą w rozumieniu art. 114-122 kpa, w związku z czym nie wymaga zatwierdzenia przez organ administracji oraz nie podlega kontroli ani w decyzji o umorzeniu postępowania administracyjnego (art. 105 § 1 kpa), ani w wyniku zaskarżenia tej decyzji; ugoda zawarta przed geodetą stanowi bowiem ugodę materialno-prawną unormowaną w art. 917-918 kc."

----------------------------------------------------------------------



Tak więc nie do końca jest tak, że jak piszesz, ze
"Tak więc faza postępowania administracyjnego ma
się nijak do fazy postępowania sądowego."

Ależ oczywiscie, ŻE SIĘ MA, jest tylko przeprowadzane wg nieco innych reguł, bo sąd nie kieruje kpa, a kpc i prawem cywilnym (nie tylko kc), to oczywiste.

Także czymś oczywistym jest, że Sąd Cywilny będzie rozpatrywał sprawę na nowo, bo rozgraniczenie dotyczy sfery prawa cywilnego, a nie administracyjnego (co już pisałem we wcześniejszym poscie), a wójt decyzją o rozgraniczeniu zatwierdza tak na prawdę zgodne oświadczenie stron zawarte w protókole granicznym.

Nie jest więc to decyzja władcza (rozstrzygająca) o granicy, a jedynie zatwierdzająca (potwierdzająca urzędowo) zgodne oświadczenie stron, nie będące jednak ugodą.

Jesli chodzi o nadzór nad decyzją wójta, to SKO i WSA mają tylko nadzór w kwestii przeprowadzonej procedury administracyjnej i zgodności tej procedury z kpa i upgik, do samych granic nic nie mają.


------------------------------------------------------------------

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z roku 2004 , OSK 496/2004

Gazeta Prawna 2004/128 str. 19

"Ugoda zawarta przed geodetą w postępowaniu rozgraniczeniowym nie podlega kontroli sądu administracyjnego."
--------------------------------------------------------------------

Dlaczego nie podlega?. Bo dla postępowania rozgraniczeniowego (należącego do prawa cywilnego) tylko PROCEDURA ADMINISTRACYJNA (sposób prowadzenia sprawy) prowadzona wg k.p.a i upgik JEST ISTOTNA, ale ugoda rozgraniczeniowa już jest ugodą cywilną, mającą moc ugody sądowej, nie podlegającą w ogóle kontroli organów administracji, natomiast możliwą do wzruszenie w sądzie powszechnym, przy innej okazji.


Wprawdzie NSA w ponizszym orzeczeniu stwierdził, ze postępowanie rozgraniczeniowe w trybie administracyjnym to jednak postępowanie administracyjne z ograniczeniami, ale jednocześnie cytuje orzeczenie Sądu Najwyższego z dziedziny prawa cywilnego.


---------------------------------------------------------------------
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi
z dnia 21 września 2000 r. II SA/Łd 1077/97 OSP 2002/7-8 poz. 99

Z uzasadnienia

"...Według art. 28 kpa stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
W postępowaniu sądowym pojęcie strony reguluje art. 510 kpc stanowiący: "Zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania, może on wziąć udział w każdym stanie sprawy. Jeżeli weźmie udział, staje się uczestnikiem".
Jest to o tyle istotne, że w razie sporu co do przebiegu granic postępowanie rozgraniczeniowe z etapu postępowania administracyjnego niejako "wchodzi" w dalszy etap - etap postępowania sądowego. Przeprowadzenie postępowania rozgraniczeniowego, gdy granice stały się sporne, należy do sądu powszechnego (art. 153 kc). Spory graniczne są typowymi sprawami cywilnymi.

Dostrzegając "dwuetapowość" postępowania rozgraniczeniowego Sąd Najwyższy w uchwale z 18 lutego 1983 r. III CZP 2/83 wskazał, iż w przypadku, gdy sprawa o rozgraniczenie została wszczęta przed organem administracji na wniosek osoby zainteresowanej, osoba ta pozostaje nadal wnioskodawcą w postępowaniu przed sądem (OSNCP 1983/10 poz. 152 - uchwała zachowała aktualność pod rządem ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne). Następnie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 13 kwietnia 1988 r. III CZP 23/88 stwierdził, że zainteresowanymi w sprawie o rozgraniczenie oprócz właściciela i współwłaściciela nieruchomości są użytkownicy wieczyści, posiadacze samoistni oraz osoby, którym przysługują inne prawa rzeczowe do gruntu. Jednakże nie każde prawo podmiotowe stwarzać będzie przymiot "zainteresowanego" w oparciu o art. 510 kpc. Osoba korzystająca z cudzej nieruchomości w zakresie przejazdu i przechodu nie jest zainteresowanym w rozumieniu art. 510 § 1 kpc w sprawie o rozgraniczenie tej nieruchomości z nieruchomością sąsiednią (OSNCP 1989/9 poz. 137).

Postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości toczące się przed organami administracji publicznej jest postępowaniem administracyjnym, do którego - w zakresie nie uregulowanym w prawie geodezyjnym - mają zastosowanie przepisy kpa. W razie zatem braku stosownych przepisów w prawie geodezyjnym (lex specialis) należy stosować przepisy kpa (...).

---------------------------------------------------------------------


Jeszcze jedno orzeczenie - fragment tekstu uzasadnienia:




-----------------------------------------------

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 30 sierpnia 2006 r.
II CSK 53/2006

Biuletyn Sądu Najwyższego 2006/11 OSNC 2007/5 poz. 74


z uzasadnienia:

"...Postępowanie w sprawie o rozgraniczenie jest jednakże postępowaniem swoistym, gdyż jego wszczęcie może nastąpić wyłącznie w drodze postępowania administracyjnego (art. 29 ust. 3 Prgk). W postępowaniu tym może dojść do ugody zawartej przed geodetą, mającej moc ugody sądowej (art. 31 ust. 4 Prgk), natomiast kompetencja organu administracji do wydania decyzji o rozgraniczeniu jest ograniczona tylko do przypadku, gdy ustalenie przebiegu granicy może nastąpić - jeżeli nie wchodzi w grę zgodne oświadczenie stron - na podstawie zebranych dowodów (art. 33 ust. 1 Prgk).

Z rozporządzenia Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczania nieruchomości (Dz. U. 1999 r. Nr 45 poz. 453) wynika, że dowodami stanowiącymi podstawę ustalenia przebiegu granicy decyzją (art. 33 ust. 1 Prgk) mogą być jedynie dokumenty wymienione w § 3-7 tego rozporządzenia, a zatem dokumenty, których treść nie pozwala na ustalenie stwierdzenia zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu. Jedynie wówczas, gdy strona jest niezadowolona z przebiegu granicy ustalonej decyzją o rozgraniczeniu i gdy nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji o rozgraniczeniu, sprawa podlega przekazaniu do rozpoznania przez sąd (art. 33 ust. 3 i art. 34 ust. 2 Prgk). Dopiero w tym postępowaniu możliwe jest dokonanie rozgraniczenia stosownie do kryteriów przewidzianych w art. 153 kc, na podstawie wszelkich dowodów, które są dopuszczalne w postępowaniu sądowym. W razie zatem wydania decyzji o rozgraniczeniu, strona domagająca się rozgraniczenia według stanu prawnego uwzględniającego zasiedzenie przygranicznego pasa gruntu mogłaby cel ten osiągnąć wnosząc o przekazanie sprawy sądowi.

Nie można jednak uznać, że nieskorzystanie z tego uprawnienia i dopuszczenie do tego, iż decyzja o rozgraniczeniu stała się ostateczna, zamyka stronie drogę do żądania przed sądem stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie własności przygranicznego pasa gruntu z datą wcześniejszą niż dzień wydania decyzji.

Postępowanie sądowe uregulowane w art. 609-610 kpc jest postępowaniem właściwym w sprawach o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności każdej rzeczy, bez względu na jej rodzaj i charakter oraz termin, w którym doszło do zasiedzenia.

Wyłączenie możliwości skorzystania z tej drogi zachodzi tylko wówczas, gdy sprawa o zasiedzenie tej samej rzeczy przez tę samą osobę na podstawie tych samych okoliczności faktycznych jest w toku lub została już prawomocnie osądzona (art. 199 § 1 pkt 2 w związku z art. 13 § 2 kpc).

Poza tym wyłączenie możliwości uwzględnienia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia mogłoby wynikać z unormowania szczególnego (por. art. 618 § 3 kpc), jednakże nie ma przepisu, według którego niedopuszczalne jest stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności przygranicznego pasa gruntu, gdy - bez względu na termin zasiedzenia - rozgraniczenie nieruchomości dokonane zostało ostateczną decyzją administracyjną.

Z przytoczonych względów na pytanie postawione na wstępie należy odpowiedzieć pozytywnie.

Wbrew zapatrywaniu skarżących, rozgraniczenie nieruchomości ostateczną decyzją administracyjną nie wpływa na ocenę, czy władanie przez właściciela jednej z rozgraniczanych nieruchomości przygranicznym pasem gruntu stanowiącym własność właściciela drugiej z rozgraniczanych nieruchomości było posiadaniem samoistnym, pozwalającym na nabycie tego pasa gruntu w drodze zasiedzenia jeszcze przed rozgraniczeniem (art. 172 kc). Z tego względu tak sformułowana podstawa skargi kasacyjnej nie jest uzasadniona, co sprawiło, że skarga została oddalona (art. 398[14] w związku z art. 13 § 2 kpc).


Na koniec jeszcze, komentarz z Lex poloniki do art. 29. ust.1. upgik

autor: Karol Lis

"...Wskazać również należy, że przeprowadzenie i zakończenie postępowania rozgraniczeniowego nie eliminuje możliwości późniejszego złożenia kolejnego wniosku o przeprowadzenie rozgraniczenia.
Wydanie rozstrzygnięcia ustalającego granice przesądza tylko o stanie prawnym granicy dzielącej sąsiednie nieruchomości w dacie rozstrzygnięcia, jeżeli stan ten uległ zmianie na skutek późniejszych zdarzeń, albo też przebieg granic gruntów nadal jest sporny (art. 153 kodeksu cywilnego), wówczas nie ma przeszkód, aby dokonać ponownego rozgraniczenia, przy czym stanem prawnym, który jest podstawą przy ustalaniu przebiegu granicy, będzie stan prawny ustalony w poprzednim postępowaniu rozgraniczeniowym (zobacz: postanowienie Sądu Najwyższego Izba Cywilna z dnia 14 marca 2002 r.; IV CKN 809/2000; Wokanda 2002 r. Nr 10 str. 10)."

Dla mnie też jest to przekonujące, bo sąd wypowiadając się o wnioskach miał na myśli wniosek do wójta o rozgraniczenie nieruchomości, czyli przeprowadzenie postępowania rozgraniczeniowego od początku.

Pozdrawiam

BTW. "Łomatko" jakeście się Panowie rozpisali, ja już nie nadążam.



Zmieniany 1 raz/y. Ostatnio 2009-04-10 14:05 przez Rych-Tak.